Scope 12: verzekeraars gaan inspectie zonnepanelen als harde eis stellen

De gedachte dat verzekeraars Scope 12-inspecties voor gebouweigenaren met zonnepanelen verplicht gaan stellen om voor een verzekering in aanmerking te komen, doet menig installateur beven. Vanaf komende winter zou deze eis zomaar eens realiteit kunnen zijn. Volgens Allart de Jong van Omega Training & Inspectie is er geen reden tot paniek. ‘Wie goed werkt levert, hoeft nergens voor te vrezen…’

Inspectie van zonnestroominstallaties

Afgelopen jaar is er onder leiding van Stichting SCIOS hard gewerkt aan de ontwikkeling van een scope voor de inspectie van zonne-stroominstallaties. Scopes zijn specifieke werkgebieden die aangeven welk soort installaties een gecertificeerd bedrijf mag inspecteren. Hierbij zijn voor alle scopes – en dus ook voor scope 12 – regels beschreven voor het kwaliteitsmanagement van inspectiebedrijven. Bovendien zijn de eisen vastgelegd ten aanzien van kennis en ervaring van personen die werkzaam zijn bij deze inspectiebedrijven.

Van woning tot zonnepark

‘Met de toename van het aantal zonne-stroominstallaties en de magere kwaliteit van de installatiebedrijven, wordt de schadelast steeds groter’, schrijft SCIOS over de achtergrond van Scope 12. ‘De inspectie zal met name worden toegepast bij de grotere installaties en op alle soorten opstellingen van toepassing zijn: opdak, indak, op velden en op water. De inspectie is bij installaties van elke grootte in te zetten, dus in principe ook bij woningen.’

SCOPE-12

De Scope 12-inspectie kent een onderscheid in een eerste inspectie (EBI) en periodieke vervolginspecties (PI). De werkzaamheden van de inspecties verschillen. Bij de EBI worden een aantal zaken onderzocht die niet telkens bij een PI herhaald hoeven te worden. En de EBI is vooral gericht op de kwaliteit van de aanleg: voldoet de installatie aan de geldende normen en de instructies van de fabrikant. Tijdens de PI wordt vooral de toestand van de installatie beoordeeld. Naast de controle op de technische staat van de installatie zit in deze inspectie ook een risicocomponent met de controle op voldoende draagkracht van de bouw-kundige constructie, de juiste toepassing van leg- en ballastplannen, de brandbaarheid van dakmaterialen en de connectoren.

EERSTE INSPECTIES IN WINTER

Vanaf komende winter zullen de eerste officiële Scope 12-inspecties worden uitgevoerd en dat zorgt volgens De Jong voor onrust. ‘De zonne-energiemarkt is als de dood dat ze gecontroleerd wordt. Maar als je zonnepanelen op de juiste wijze installeert, dan hoef je niet bang te zijn voor controle. Lever je broddelwerk, dan is dat natuurlijk anders…’

De Jong stelde vorig jaar nog tegenover de redactie van Solar Magazine dat 80 procent van de 1.500 pv-installaties die hij met zijn bedrijf jaarlijks inspecteert voor oplevering wordt afgekeurd. Omega is de afgelopen jaren steeds actiever geworden op de zakelijke markt, omdat daar de vraag naar inspecties en advisering explosief groeit. De Jong: ‘Voor zakelijke (dakgebonden) pv-systemen gaan vele verzekeraars Scope 12-inspecties als een harde eis opnemen om überhaupt een verzekering voor het betreffende gebouw af te kunnen sluiten.’

NOG GEEN GECERTIFICEERDE BEDRIJVEN

Inmiddels kunnen inspecteurs of installateurs weliswaar al een opleiding volgen tot Scope 12-inspecteur, maar nog geen enkel bedrijf beschikt over de benodigde SCIOS-certificering. Dit zal naar verwachting vanaf het laatste kwartaal van 2020 een hoge vlucht nemen. Wil een bedrijf een certificering verkrijgen, dan moet het meerdere stappen doorlopen, zoals het voldoen aan 3 voorwaarden.

1. Allereerst moet het bedrijf een kwaliteitsmanagementsysteem voeren volgens de NEN-EN-ISO 9001.
2. Medewerkers moeten een door SCIOS erkend examen met goed gevolg hebben afgelegd.
3. de meetinstrumenten, die door de medewerkers voor het uitvoeren van de werkzaamheden worden gebruikt, moeten voldoen aan de eisen voor kalibratie, nauwkeurigheid en reproduceerbaarheid.

Voldoet men aan deze 3 voorwaarden, dan kan een aanvraag ingediend worden bij een certificatie-instelling die daarvoor is geaccrediteerd. De tot op heden 3 certificerende instellingen zijn de bedrijven die na een uitgebreid onderzoek de SCIOS-certificaten afgeven. Deze instellingen treffen momenteel de benodigde voorbereidingen om dit najaar de eerste certificaten af te kunnen geven aan inspectiebedrijven.

VOL AAN DE BAK

Wie in het SCIOS-portaal kijkt, ziet vooralsnog dan ook nog geen enkel gecertificeerd inspectiebedrijf, toch worden er al Scope 12-inspecties uitgevoerd. De Jong hierover: ‘Je mag maximaal 6 maanden van tevoren een Scope 12-inspectie uitvoeren. Als het bedrijf waarvoor de Scope 12-inspecteur werkt binnen die termijn gecertificeerd wordt, dan wordt de gekeurde pv-installatie met terugwerkende kracht geaccrediteerd. Dat is dan ook de reden dat er nu al Scope 12-inspecties plaatsvinden.’ Omega is daarom ook al gestart met het opleiden van de eerste inspecteurs.

‘De eerste 90 inspecteurs zijn opgeleid en we gaan er dit jaar nog 70 opleiden. Wij verwachten dat uiteindelijk 50 van de inspecteurs die bij ons de opleiding volgen met succes het SCIOS-examen afleggen. Het slagingspercentage is bij SCIOS-examens relatief laag. Je moet echt vol aan de bak. Mijn ervaring is dat de elektrotechnische kennis – dus ook over de NEN 1010 – in de zonne-energie-markt relatief laag is. Als je basisniveau te laag is, is het simpelweg lastig om het examen met succes af te leggen.’

HERSTELWERKZAAMHEDEN

De Jong ziet het nog steeds als een groot probleem van de zonne-energiemarkt: te weinig installateurs hebben een goede elektrotechnische opleiding gevolgd. ‘En dat is eigenlijk te gek voor woorden. Te meer omdat installateurs steeds vaker terug zullen moeten komen om herstel werkzaamheden uit te voeren als een installatie niet volgens de geldende norm is opgeleverd.

De markt heeft te weinig stilgestaan bij opleidingen en moet daar nu de gevolgen van ondervinden. En ja, het volgen van een gedegen opleiding kost geld en tijd, maar die investering betaalt zich altijd terug omdat installateurs dan niet of nauwelijks meer terug zullen hoeven naar klanten om door inspecteurs opgedragen herstelwerkzaamheden uit te voeren.’ 

De Jong verwacht dat er in Nederland de komende jaren zeker 500 tot 1.000 inspecteurs met succes een Scope 12-examen zullen moeten afleggen om aan de inspectie-vraag vanuit de markt te voldoen. ‘En dat aantal zal nog verder groeien als verzekeraars ook voor de residentiële pv-markt een Scope 12-inspectie als eis gaan stellen. Vooralsnog lijkt het er echter op dat verzekeraars genoegen gaan nemen met een installateur voor het plaatsen van zonnepanelen die voldoet aan de nieuwe erkenningsregeling van InstallQ.’

NOOIT VOLDOENDE INSPECTEURS

Waar installateurs met het argument op de proppen komen dat een Scope 12-inspectie de kostprijs van zonnepanelen substantieel verhoogt en daar-mee de businesscase verslechtert, is De Jong het daar niet mee eens. ‘Een Scope 12-inspectie voor een woning kost 100 tot 150 euro. Dat is dus niet het probleem. Het echte probleem is de capaciteit: er zijn nooit voldoende Scope 12-inspecteurs om alle zonnepanelen op woonhuizen te inspecteren.’ En dat is volgens De Jong ook geen noodzaak met de wetenschap dat verzekeraars met de Scope 12 de focus vooral op (bedrijfs)gebouwen leggen en niet op woningen.

‘Vanaf aanstaande winter zal voor vrijwel ieder zakelijk dak dat van zonnepanelen wordt voor-zien een scope 12-inspectie uitgevoerd worden. Het is ook aan de verzekeraars gelegen om te zorgen dat het een en ander uitvoerbaar blijft, zodat alle installaties gekeurd gaan worden. Ik ben ervan overtuigd dat de zonne-energiesector dit kan realiseren.’

Volgens De Jong is het ook niet meer dan logisch dat verzekeraars strenge eisen gaan stellen. ‘Als er voor 500.000 euro zonnepanelen op het dak liggen, maar de waarde van de goederen in het pand 5, 10 of 50 miljoen euro is, vind ik het volstrekt logisch dat zij strenge eisen stellen. De zonne-energiesector moet zich realiseren dat ze al jaren volgens de NEN 1010-norm moeten installeren. Scope 12 is echt niet strenger dan de NEN-normering. Integendeel zelfs… en ook voor zakelijke daken vormt de kostprijs van Scope 12-inspecties – zo’n 700 euro – geen obstakel. Ervan uitgaande dat installateurs goed werk willen leveren, is er dus angst voor niks…’

Bron: www.solarmagazine.nl