Wel of geen buffervat bij warmtepomp?

De aanschaf van een warmtepomp vraagt een flinke investering. Hoe hoog dat bedrag is, hangt af van vele factoren zoals het type warmtepomp en noodzakelijke werkzaamheden op locatie. Je moet daarbij snel denken aan € 7.000,- tot soms wel € 40.000,-. Als de klant de offerte te hoog vindt, dan is men geneigd om als eerste het buffervat weg te strepen. Maar is dat slim óf juist niet? We leggen het hieronder uit. 

Snel naar:

• Warmtepomp niet (te) vergelijken met gasketel

• Voordelen van het gebruik van een buffervat

• Anti-pendel vs groot buffervat

• Liever een wat groter buffervat

• Vloerverwarming als buffervat

• Total Costs of Ownership

Warmtepomp niet (te) vergelijken met gasketel

Voor een HR gasketel betaal je ongeveer € 1.000 tot 1.500,-. Tel daar nog een paar uur van de installateur bovenop en je bent voor € 2.000,-. klaar. De handige doe-het-zelver was zelfs nóg goedkoper uit. Hij/zij kon de unit namelijk makkelijk zelf plaatsen. Met de komst van de nieuwe gasketelwet, is het vanaf 1 april 2022 echter verboden om zelf de cv-ketel te installeren of repareren.

Betere afstemming
Bij een gasketel kijkt men vaak naar de CW-klasse om voldoende warm tapwater te kunnen leveren. Bij het selecteren van de juiste warmtepomp komt veel meer kijken. Het werken met aannames (geen transmissie/warmteverliesberekening), het maken van verkeerde keuzes of een andere aansluitwijze kan desastreuze gevolgen hebben. Zo kan de eigenaar onder een koude douche komen te staan of hij/zij krijgt de woning simpelweg niet warm. Het bepalen van het juiste buffervat en/of tapwaterboiler, én de grootte daarvan, heeft hier ook invloed op. 

Herinvestering uitstellen
Ook het investeringsbedrag van een warmtepomp is vele malen hoger. Logischerwijze wil de eigenaar een eventuele herinvestering het liefst zo lang mogelijk uitstellen. Het is daarom belangrijk om de levensduur, met name van de compressor, zoveel mogelijk op te rekken. De warmtepomp moet dus zo min mogelijk start- en stops (pendelen) maken. In het ideale geval draait de installatie zo lang mogelijk en op het meest gunstigste vermogen. Hierbij komt onder andere een buffervat om de hoek kijken.

“Lees ook ons artikel over ‘Welke soorten buffervaten zijn er”

Voordelen van het gebruik van een buffervat

Gelukkig is menig installateur overtuigd van de meerwaarde van een buffervat bij een warmtepomp. Voor het gemak toch een paar voordelen op een rijtje:

• Lager energieverbruik:
  De warmtepomp is veel efficiënter doordat deze draait op een constante temperatuur, ongeacht de fluctuaties in warmteverbruik. Dit resulteert in een lager energieverbruik en lagere operationele kosten, zie ook Total Cost of Ownership

• Langere levensduur:
  Door het buffervat kan de warmtepomp makkelijk zijn warmte kwijt. Er is dus minder pendelgedrag en dit vermindert slijtage en verlengt de levensduur van de installatie.

• Verbetert comfort:
  Het buffervat zorgt voor een constante warmtevoorziening, wat resulteert in een stabielere temperatuur in de woning.

• Geen last van defrost:
  Bij buitentemperaturen lager dan 5 á 7 graden gaat de warmtepomp in defrost modus. Deze ontdooicyclus duurt circa 5 tot 8 minuten en gaat vaak meerdere keren per uur aan. Bij dat proces onttrekt de warmtepomp warmte uit de woning met comfortverlies als gevolg. Door de tussenkomst van een buffervat voorkom je dit.

• Gebruik van meerdere duurzame energiebronnen:
  Beschikt het buffervat over meerdere aansluitpunten en warmtewisselaars? Dan is het mogelijk om andere (duurzamere) energiebronnen zoals zonnecollectoren voorrang te geven. Hierdoor ontlast je de warmtepomp én verleng je de levensduur.

• Dag- en nachtoverbrugging:
  Als het buffervat over voldoende capaciteit beschikt, dan kun je overstroom uit zonnepanelen gebruiken om warmte te bufferen voor  een nachtoverbrugging. In de meest ideale situatie, slaat de warmtepomp pas weer aan zodra de zon weer begint te schijnen. Om dat proces verder te finetunen, bestaan er  warmtepompen met een super slimme PV-regeling, zoals de Ovum warmtepompen. 

• Goedkope of gratis stroom:
  Onlangs werd bekend dat BudgetEnergie in de weekenden gratis stroom beschikbaar stelt. Concurrent Greenchoice verlaagt juist het dagtarief voor stroom en maakt stroom nachts duurder. Het kan dus interessant zijn om de warmtepomp op dat soort momenten energie te laten opwekken. Die warmte moet je echter wel kwijt kunnen. Juist in een buffervat!

Anti-pendel buffervat VS groot buffervat

Bij een buffervat denken veel mensen aan een klein voorraadvat, puur om pendelen tegen te gaan. Volgens de ISSO 72 moet een warmtepomp minimaal 10 minuten kunnen draaien en mag de machine maximaal zes keer per uur aan- en uitschakelen. Zit het daarboven, dan is er volgens de wetgeving sprake van pendelgedrag. Op basis van deze regel bepaalt men vaak de inhoud van de buffer. Vaak afgerond naar boven, maar nog steeds het minimale!

Vanuit compressor-oogpunt wil je liever dat deze zo min mogelijk starts- en stops maakt. Idealiter draait de compressor zo lang mogelijk én op het meest gunstigste vermogen. Dat betekent dat de warmtepomp ten alle tijde zijn warmte kwijt moet kunnen..

Liever een wat groter vat..

Voeg daarom liever wat meer inhoud toe aan de cv-installatie. Waar daarbij het omslagpunt zit hangt af van het beoogde doel, zie de opsomming hieronder. Op een zeker moment weegt het stilstandsverlies namelijk niet meer op ten opzicht van de winst op efficiëntie. Toch kan het een keuze zijn om alsnog een zeer groot buffervat neer te zetten. Bijvoorbeeld als je één of meerdere dagen zonder warmtepomp wilt kunnen draaien. Houd daarom altijd het beoogde doel voor ogen. 

We benoemde het al bij de voordelen, maar met een groter buffervat ben je flexibeler in de mogelijkheden. Zo kun je energie bufferen/opslaan:

• afkomstig uit één of meerdere opwekkers (collectoren, warmtepomp, pelletketel)

• om een langere periode te overbruggen

• meer gelaagd opslaan voor diverse doeleinden (ltv, radiatoren of warm tapwater)

• op momenten dat energiemaatschappijen gratis stroom aanbieden

• wanneer de tarieven bij dynamische contracten laag zijn

• als er een overschot is aan zonnestroom

Vloerverwarming als buffervat

Eigenlijk behoeft het geen uitleg, maar toch. Soms hoor je mensen zeggen “Ik heb vloerverwarming dus ik heb geen buffervat nodig!”. Dit klopt als je de vloer inzet als open verdeler en pendelen probeert tegen te gaan. Het is belangrijk om te beseffen dat:

• In waterinhoud van vloerverwarming beperkt is. In theorie kun je kortstondig energie bufferen door de kamertemperatuur op te schroeven, maar het opslaan van warmte voor een langere periode is beperkt.

• De temperatuur in kamers is niet na te regelen. De groepen op de verdeler  staan namelijk altijd open om de vloer als buffer te kunnen gebruiken.

• Bij de ontdooicyclus (defrost) van de warmtepomp, onttrekt deze warmte uit het cv-systeem. Heb je geen buffer? Dan trekt de warmtepomp de warmte uit de vloer met comfortverlies tot gevolg.

Kijk ook naar Total Costs of Ownership (TCO)

Wij Nederlanders kijken vaak puur naar de aanschafprijs. Bij de TCO, ook wel life cycle cost analysis of levensduurcyclus, kijk je echter naar de economische levensduur. Je neemt daarbij alle kosten (zie hieronder) mee vanaf het moment van aankoop tot het moment dat je er afstand van doet. Een klant kan bij aanschaf dus wel goedkoper uit zijn, maar geef over een periode van 10 jaar wellicht meer uit dan bij een efficiëntere machine. Een buffervat kan een positieve invloed hebben op de TCO.  

“Ben je als installateur geïnteresseerd in de meest efficiënte warmtepomp ter wereld?

Ontdek de Ovum warmtepompen“